سن و مسئولیت کیفری: بازخوانی نظریه مشهور فقهای امامیه

Authors

رحیم نوبهار

abstract

نظریۀ معروف در میان فقهای امامیه سن بلوغ دختران را پایان نُه سال قمری و سن بلوغ پسران را پایان پانزده سال قمری می داند. در این نظریه، اهلیت عبادی و حقوقی از مسئولیت کیفری تفکیک نمی شود. این مقاله به بازخوانی مبانی این نظریه می پردازد. بخش اول مقاله به تبیین مقتضای اصل در مسئله می پردازد. بخش دوم با تاکید بر مفاهیم ناظر به بلوغ در متون دینی بویژه قرآن مجید تاکید می کند که بلوغ یک واقعیت زیست شناسانۀ جسمی و روانی است و به همین اعتبار از ارکان اهلیت جزایی به شمار می آید. سن به اعتبار نظم عمومی و از آن رو که به طور غالب می تواند کاشف از این وضعیت باشد، اماره بلوغ است. این اماره ممکن است از جامعهای به جامعه دیگر متفاوت باشد. بخش سوم مقاله با توجه به ویژگی های مسئولیت کیفری به طرح دلایلی می پردازد که بر پایۀ آن ها می توان از تفکیک اهلیت کیفری از دیگر اهلیت های حقوقی و عبادی دفاع نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جستاری نقادانه پیرامون نظریة مشهور فقهای امامیه در خصوص مسئولیت پزشک

در فقه امامیه، مشهور فقهاء بر این عقیده‌اند که پزشک، ضامن زیان هایی است که در جریان معالجه به بیمار وارد می شود هر چند با رضایت بیمار به معالجه او پرداخته و مرتکب تقصیر نشود؛ مگر اینکه پیش از معالجه از بیمار برائت اخذ نماید. شهرت این دیدگاه به حدّی است که مواد 319 و 322 ق. م. ا. ، از آن اقتباس شده است. در این مقاله به نقد ادله مشهور پرداخته و نتیجه می گیریم: اولا،ً مسئولیت بدون تقصیر پزشک و لزوم ...

full text

جستاری نقادانه پیرامون نظریة مشهور فقهای امامیه در خصوص مسئولیت پزشک

در فقه امامیه، مشهور فقهاء بر این عقیده اند که پزشک، ضامن زیان هایی است که در جریان معالجه به بیمار وارد می شود هر چند با رضایت بیمار به معالجه او پرداخته و مرتکب تقصیر نشود؛ مگر اینکه پیش از معالجه از بیمار برائت اخذ نماید. شهرت این دیدگاه به حدّی است که مواد 319 و 322 ق. م. ا. ، از آن اقتباس شده است. در این مقاله به نقد ادله مشهور پرداخته و نتیجه می گیریم: اولا،ً مسئولیت بدون تقصیر پزشک و لزوم ...

full text

نگرش فازی در حوزه سن مسئولیت کیفری

با وجود پذیرش سیاست کیفری افتراقی در حوزه جرایم اطفال و نوجوانان نسبت به بزرگسالان و پذیرش افراد زیر 18 سال به عنوان گروه اطفال و نوجوانان در قوانین خاص داخلی و بین المللی، همچنان حوزه سن و آغاز مسئولیت کیفری محل تردید و مناقشه بوده است. از این منظر که نگرش دفعی و جهشی در آغاز مسئولیت کیفری به طور مطلق در دختر 9 سال و در پسر 15 سال تمام قمری پذیرفته شود و یا اینکه شکل گیری مسئولیت کیفری و آمادگ...

full text

نگرش فازی در حوزه سن مسئولیت کیفری

با وجود پذیرش سیاست کیفری افتراقی در حوزه جرایم اطفال و نوجوانان نسبت به بزرگسالان و پذیرش افراد زیر 18 سال به عنوان گروه اطفال و نوجوانان در قوانین خاص داخلی و بین المللی، همچنان حوزه سن و آغاز مسئولیت کیفری محل تردید و مناقشه بوده است. از این منظر که نگرش دفعی و جهشی در آغاز مسئولیت کیفری به طور مطلق در دختر 9 سال و در پسر 15 سال تمام قمری پذیرفته شود و یا اینکه شکل گیری مسئولیت کیفری و آمادگ...

full text

مفهوم‌شناسی نصب درآرای فقهای امامیه

بازشناسی دقیق مفهوم نصب و ویژگی‌های این جریان منحرف عقیدتی و ارائه تعریف دقیق و منصفانه از آن بسیار حائز اهمیت است. به ویژه با عنایت به اینکه فقیهان امامی آثار و احکام خطیرکفر را بر ناصبی ترتیب داده‌اند. این مقاله با ورود به میدان بحث فقهی، آرای گوناگون در باب مفهوم نصب را مورد تحلیل و سپس نقد فقهی قرار داده است. تحلیل و نقد دیدگاه افراطی مشایخ اخباری توسط فقیهان معاصر و تبیین دیدگاه ممتاز امام...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه حقوق کیفری

Publisher: دانشگاه گیلان

ISSN 2322-2328

volume 3

issue 2 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023